İŞLETMELERDE MESLEKİ EĞİTİM GÖREN VE STAJ YAPAN ÖĞRENCİLERİN İŞ HUKUKU UYGULAMALARI KARŞISINDAKİ DURUMLARI

Amaç:

Bu yazı, işletmelerde mesleki eğitim gören ve staj yapan öğrenciler ile ilgili hukuki düzenlemelere, bu kimselerin ücret ve sosyal güvenlik haklarına, bunların işyerlerinde bulunmaları esnasında dikkat edilmesi gereken hususlara dair bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır.

İlgili Düzenlemeler:

• 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu
• 4857 sayılı İş Kanunu
• 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun
• 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
• Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği
• 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa Göre İşletmelerde Mesleki Eğitim Gören Öğrencilerin Ücretlerinin Bir Kısmının İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanmasına İlişkin Usul ve Esaslar

İşletmelerde Mesleki Eğitim, Öğrenci, Staj ve Stajyer Kavramları:

Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlüğü tanımına göre staj iki şekilde tanımlanmıştır:

• Her hangi bir meslek edinecek olan kimsenin geçirdiği uygulamalı öğrenme dönemi
• Bir kimsenin meslek bilgisini artırmak için bir kurumun bir veya birçok bölümünde çalışarak geçirdiği dönem

Stajyer ise bahsi geçen sözlükte staj yapan kimse olarak ifade edilmiştir.

Staj kavramına ait tanımlardan ilki genel olarak kendisine has statü düzenlemelerine sahip bir kısım mesleklerde meslek mensubu olacak kişinin o meslek unvanını elde edene kadar geçen süreçteki çalışmaları ifade eder. (Örneğin; kaymakamlık stajı, hakimlik stajı, savcılık stajı, avukatlık stajı, mali müşavirlik stajı.) Bu kabil staj dönemlerine ilişkin hususlar yazımızın kapsamı dışındadır.

Staj kavramına ait ikinci tanım ise yazımız içeriğinde değineceğimiz staj, beceri eğitim ve mesleki eğitim konularına daha yakın olup ilgili iş ve sosyal güvenlik mevzuatında bu hususlara ait düzenlemeler yazı akışında ayrıntıya girilmeksizin özet olarak ele alınacaktır.

Çalışma hayatına bakan yönüyle işletmelerde mesleki eğitim ve staj konuları temel olarak 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği hükümleriyle düzenlenmiştir.

Belirtilen metinlerde yer alan bir kısım tanımlamalara aşağıda yer verilmiştir.

3308 sayılı Kanunda bahsi geçen çıraklık, kalfalık ve ustalık eğitimi alan kişiler ile tamamlayıcı eğitim konuları kapsamındaki kişiler yazımızın kapsamı dışındadır.

Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumları: Mesleki ve teknik eğitim alanında, diplomaya götüren orta öğretim kurumları ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumları ile belge ve sertifika programlarının uygulandığı her tür ve derecedeki örgün ve yaygın eğitim-öğretim kurumlarını ifade eder.

Öğrenci: İşletmelerde, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında örgün eğitim görenleri ifade eder.

İşletme: Mal ve hizmet üreten kamu ve özel kurum, kuruluş ve işyerlerini ifade eder.

İşletmelerde Mesleki Eğitim: Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin beceri eğitimlerini işletmelerde, teorik eğitimlerini ise mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında veya işletme veya kurumlarca tesis edilen eğitim birimlerinde yaptıkları eğitim uygulamalarını ifade eder.

Staj: Yükseköğretim Kurulunca, yükseköğretim kurumlarında verilmekte olan her düzeydeki alana özgü olarak belirlenen teorik ve uygulamalı dersler dışında, öğrencilerin öğretim programlarıyla kazandırılması öngörülen mesleki bilgi, beceri, tutum ve davranışlarını geliştirmeleri, sektörü tanımaları, iş hayatına uyumları, gerçek üretim ve hizmet ortamında yetişmeleri amacıyla işletmede yaptıkları mesleki çalışmayı ifade eder.

Yükseköğretim öğrencileri stajlarını üniversitelerin ilgili birimlerince uygun görülen yerler öncelikli olmak kaydıyla bizzat kendilerinin ayarladıkları kurum ve kuruluşlarda yaparlar. Stajlar, üniversite akademik takvimindeki ders ve sınav dönemleri dışında kalan günlerde yapılır.

Ortaöğretim kurumlarında örgün eğitim görüp teorik ve uygulamalı eğitimlerinin tamamını okulda yapan öğrenciler ise, öğretim programlarıyla kazandırılması öngörülen mesleki bilgi, beceri, tutum ve davranışlarını geliştirmelerini, sektörü tanımalarını, iş hayatına uyumlarını, gerçek üretim ve hizmet ortamında yetişmelerini sağlamak amacıyla staj çalışması yaparlar. Staj, işletmelerde esas olarak yarıyıl veya yaz tatillerinde yaptırılır ve 40 işgünüdür.

Buraya kadar belirtilenler çerçevesinde;

1) Mesleki ve teknik eğitim veren ortaöğretim ve yükseköğretim kurumları öğrencilerinin beceri eğitimleri için eğitim-öğretim dönemi devamınca işletmelerde mesleki eğitim amacıyla fiilen bulunmak suretiyle çalışma yapmaları zorunludur.

2) İşletmelerde mesleki eğitim yapmakla yükümlü olanlar haricinde yükseköğretim kurumları öğrencilerinin akademik takvimin tamamlanmasını takiben ve ortaöğretim öğrencilerinden eğitim dönemi içinde teorik ve uygulamalı eğitimlerinin tamamını okullarında alanların tatil dönemlerinde belirlenen süreler kadar staj yapmaları zorunludur.

3) Zorunlu olarak staj yapmakla yükümlü bulunan yükseköğretim kurumu öğrencileri haricindeki öğrencilerin okullarında almış oldukları teorik bilgiyi pekiştirmek, kendilerini geliştirmek ve kariyer planlamalarını şekillendirmek amacıyla akademik takvim dışı dönemlerde kendi istekleriyle yapmış oldukları stajlar ise gönüllü staj olarak nitelendirilmektedir.

4857 sayılı İş Kanunu Bakımından Durum Değerlendirmesi:

            İşletmelerde mesleki eğitim kapsamında bulunanlar ile stajyerler 4857 sayılı İş Kanunu kapsamı dışındadırlar. Kısaca “işçi” olarak nitelenemez.

Ancak, 3308 sayılı Kanun kapsamında mesleki eğitim gören veya staj yapan ortaöğretim ve yükseköğretim öğrencileri ile zorunlu olmaksızın yükseköğretim kurumu bilgisi ve sosyal güvenliği çerçevesinde staj yapan öğrenciler haricinde kimselerin velev ki öğrenci olsalar dahi işyerlerinde çalışmaları onları 4857 sayılı İş Kanunu kapsamı dışına çıkarmayacaktır.

Bir başka ifade ile ortaöğretim veya yükseköğretim öğrencisi yahut mezunu olarak yukarıda izah edilmeye çalışılan kapsam haricinde kişilerin meslek öğrenme amacıyla olsa dahi işyerinde çalışmaları 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri çerçevesinde değerlendirilecektir.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Bakımından Durum Değerlendirmesi:

            İş Kanunu kapsamında bulunmayan stajyerler 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındadır. Bu husus bahsi geçen Kanunun 2 nci maddesinde açıkça belirtilmiştir.

            Ancak, stajyerler (tıpkı çıraklar gibi) 6331 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi hükmü gereği işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini veren kimselerin (işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli) görevlendirme sürelerinin belirlenmesi bakımından çalışan sayısının toplamına dahil edilmez.

Bu arada mesleki eğitim görecek öğrenciler ile stajyerlerin tehlike sınıfları bakımından hangi işyerlerinde bulunabileceklerine ilişkin net bir düzenleme yapılmamakla birlikte konuya 18 yaşından küçükler bakımından 4857 sayılı İş Kanununun 74 üncü maddesine dayanılarak hazırlanan Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 5 inci maddesine eklenen hükümde temas edilmiştir.

Buna göre, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerine  verilen; işletmede mesleki eğitim, staj ve çıraklık eğitimlerinin, uygulama alanına alınacak veya çıkarılacak işler ve yerler Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenir.

İşletmeler öğrencilerin iş kazaları ve meslek hastalıklarından korunması, teşhis ve tedavileri için 6331 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuat kapsamında gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri konusunda stajyerler de tıpkı çıraklar gibi işyerlerinde özel politika gerektiren gruplar ile özel görevi bulunan çalışanlar arasında değerlendirilerek bunların eğitim ve bilgilendirilmelerinden uygulamalı eğitim aldıkları işyeri işverenin sorumlu olduğu belirtilmiştir.

3308 sayılı Kanun kapsamında bulunan öğrencilerin işyerlerindeki eğitimleri sırasında işyerinin kusuru halinde meydana gelecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından işveren sorumludur. Meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi yükümlülüğü de işletmeye (işyerine) aittir.

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği Hükümleri Bakımından Durum Değerlendirilmesi

            3308 sayılı Kanun kabul edildiği tarihten (05.06.1986) bu yana birçok değişikliğe uğramıştır. Günümüze kadar gelen süreçte birçok konuya ayrı maddelerde temas edildiğinden Kanun konu bütünlüğü bulunmaması nedeniyle anlaşılması zor olan bir metne dönüşmüştür.

Daha önce de belirttiğimiz üzere yazımız içeriğinde biz yalnız 3308 sayılı Kanun kapsamındaki öğrenci ve stajyerler bakımından değerlendirmelerde bulunacağız.

Bilindiği üzere 3308 sayılı Kanun hem ortaöğretim hem de yükseköğretim öğrencilerinin mesleki eğitim ve stajlarına yönelik düzenlemelere sahip olup başlıkta yer alan yönetmelikte ise adından da anlaşılacağı üzere sadece ortaöğretim kurumları öğrencilerine yönelik düzenlemeler bulunmaktadır.

1) Mesleki Eğitim veya Staj Yaptırmakla Yükümlü İşyerleri

10 ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının % 5’inden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi, mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumu öğrencilerine staj ve tamamlayıcı eğitim yaptırır. Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tam sayıya tamamlanır. Bu işletmeler mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumu öğrencilerine staj yaptırabilir.

Mesleki eğitim kapsamına alınıp alınmadığına bakılmaksızın 10’dan az personel çalıştıran işletmeler de mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerine 3308 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine göre beceri eğitimi, staj ve tamamlayıcı eğitim yaptırabilirler.

10 ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince her yıl şubat ayı içerisinde il millî eğitim müdürlüklerine ve o ildeki yükseköğretim kurumlarına bildirilir.

İşletmelerdeki personel sayısının tespitinde her yılın ocak ayı, yaz mevsiminde faaliyet gösteren işletmelerde temmuz ayı esas alınır.

Beceri eğitimi uygulamasına da öğretim yılı başında başlanır.

10 ve daha fazla öğrenciye beceri eğitimi, staj ve tamamlayıcı eğitim yaptıracak işletmeler bu amaçla bir eğitim birimi kurar. Bu birimde, yapılan eğitim için alanında ustalık yeterliğine sahip ve iş pedagojisi eğitimi almış usta öğretici veya eğitici personel görevlendirilir.

2) Yükümlü Olmakla Birlikte Uymayan İşyerleri (Mesleki Eğitime Katılma Payı)

10 ve daha fazla personel çalıştıran ve Milli Eğitim Bakanlığınca işletmelerde mesleki eğitim kapsamına alınan, ancak, beceri eğitimi yaptırmayan işletmeler, beceri eğitimi yaptırması gereken her öğrenci için eğitim süresince her ay 18 yaşını bitirenlere ödenen asgari ücretin net tutarının 1/3’ü nispetinde, 20 ve daha fazla personel çalıştırılması halinde 2/3’ü nispetinde Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Saymanlık hesabına para yatırmakla yükümlüdürler.

3) Sözleşme Düzenlenmesi

İşletmelerde mesleki eğitim gören veya staja devam eden öğrencilerle işletmeler arasında 3308 sayılı Kanunun 25 inci maddesi hükmü ile Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin 143 üncü maddesi hükümleri gereği sözleşme düzenlenmesi gerekmektedir.

Bu konuda uygulamada Milli Eğitim Bakanlığınca örneği hazırlanmış işletmelerde mesleki eğitim / staj sözleşmesi kullanılmaktadır. Bu sözleşmede öğrenciye, okula, öğrenci velisine ve işletmeye ait bilgiler yazılır ve üç tarafça (okul, reşit ise öğrenci/değilse velisi ve işletme yetkilisi) imzalanır. Hazırlanmış olan tip sözleşme internet ortamında arama motorları vasıtasıyla kolayca bulunabilmektedir.

Öğretim yılı sonunda öğrencinin veya işletmenin durumunda değişiklik olduğunda sözleşme uzatılır veya karşılıklı olarak feshedilir.

Zorunlu nedenler dışında öğrencilerin sözleşmesi okul veya işletmece tek taraflı olarak feshedilemez. Feshi gerektiren bir durum ortaya çıktığında taraflar arasında işbirliği yapılarak sözleşmenin feshi yoluna gidilir.

Öğrencilerin sözleşmelerinin bir örneği ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilir, bir örneği de okuldaki dosyasında saklanır.

Zorunlu olmayan stajlar bakımından öğrenci ile işletme arasında imzalan sözleşme öğrenci tarafından sigorta işlemlerinin yapılmasını teminen ilgili yükseköğretim kurumuna intikal ettirilir.

4) Ücret

İlgili mevzuatta okunup anlaşılması veya uygulamada doğru olarak rastlanması zor olan konulardan birisi de maalesef işletmelerde mesleki veya beceri eğitimi alan yahut staj yapan öğrenciye verilecek ücret konusudur.

İşletmelerde mesleki eğitim, beceri eğitimi ve staj amacıyla bulunan öğrencilere ödenecek ücretler konusu esasen 3308 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde düzenlenmiştir.

Bu maddeye göre işletmelerde mesleki eğitim gören veya staj yapan öğrencilere işletmeler tarafından ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar, düzenlenecek sözleşme ile tespit edilmelidir.

Temel kural ücretin taraflarca belirlenerek sözleşmeye yazılması olmakla birlikte yine aynı maddede işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında staj yapan öğrencilere asgari ücretin net tutarının;

• 20 ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde % 30’undan,
• 20’den az personel çalıştıran işyerlerinde % 15’inden,

aşağı ücret ödenemez hükmü bulunmaktadır.

3308 sayılı Kanuna 2016 yılı Aralık ayında eklenen 12 sıra sayılı geçici madde hükmüne göre ve halen işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında staj yapan öğrencilere ödenecek ücret tutarı işyerindeki personel sayısına bakılmaksızın asgari ücretin net tutarının % 30’undan az olamayacaktır. (2022 yılı için net 1.275,90-TL)

Bu hükümlere göre mesleki ve teknik eğitim alanında faaliyet gösteren ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarındaki öğrencilere ödenecek ücretler bakımından bir asgari sınır getirildiği görülmektedir.

Belirtilen hususların birlikte değerlendirilmesi sonucunda;

• 3308 sayılı Kanun kapsamında bulunmakla birlikte mesleki ve teknik eğitim alanında faaliyet göstermeyen eğitim kurumlarında zorunlu dahi olsa staj yapmak durumunda olan öğrencilere
• 3308 sayılı Kanun kapsamında bulunmayan eğitim kurumlarında zorunlu olarak staj yapmak durumunda olan öğrencilere
• Staj yapmak zorunluluğu bulunmamakla birlikte staj yapma isteği öğrencisi olduğu yükseköğretim kurumu tarafından kabul edilen öğrencilere,

İşletmelerce (işyerlerince) asgari bir ücret ödeme yükümlülüğünün bulunmadığı, ancak ücret ödemesi yapacaklar ise bunu sözleşmeler ile tespit edebilecekleri anlaşılmaktadır.

5) Devamsızlık Yapan Öğrencinin Ücretlerinden Kesinti Yapılması

Öğrenci mesleki eğitim için işletmeye devam etmek zorundadır. İşletmede mesleki eğitimine ve teorik eğitimine özürsüz devam etmeyen veya ücretsiz izin kullanan öğrencinin bu günlerdeki ücreti kesilir. Devamsızlık yapan öğrenciye ödenecek ücret aşağıda belirtilen formül ile hesaplanır.

Ödenecek ücret = (Net Asg.ücret x %30) – (Net Asg.Ücr.x %30 x Devamsız Gün Sayısı) / 30

6) Sosyal Güvenlik

Yazı kapsamında ele aldığımız öğrencilerin sosyal güvenlik primleri bakımından prim ödeme yükümlüsü okul ve kurumlarıdır.

3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında kısa vadeli sigorta kollarından olan iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası uygulanır.

Meslekî ve teknik ortaöğretim ile yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler hakkında ise sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır.

İşletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile stajyerler 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddenin  birinci  fıkrasının (a) bendi  kapsamında  sigortalı sayılırlar ve bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır.

Bahsi geçen öğrenciler hakkında sosyal güvenlik kurumuna yapılması gereken işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri öğrenim gördükleri okul ve kurumlara aittir.

Yine bu öğrenciler mesleki eğitime veya staja başladıkları andan itibaren sigortalı niteliğini kazanırlar. Ancak, bu kimseler haklarında uzun vadeli sigorta kolları uygulanmadığında staj başlangıç tarihleri sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilmez ve staj dönemi onlara emeklilik için prim günü kazandırmaz.

Bununla birlikte, daha önce stajyer olarak sigortalı yapılmış bulunan kadınlar haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanmaya başlanması öncesinde doğan çocukları için (staj sigortası başlangıcı ile normal sigortalılık başlangıcı dönemi arasında doğan çocuklar) doğum borçlanması yapabilirler. Bu şekilde doğum borçlanması yapan kadınların sigorta başlangıç tarihleri borçlanma yaptıkları süre kadar geriye çekildiği için normalden daha erken emeklilik hakkı elde etme imkanı ortaya çıkabilmektedir.

Yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrencilerin prime esas günlük kazançlarının hesaplanmasında prime esas günlük kazanç alt sınırı (günlük brüt asgari ücret tutarı) dikkate alınır.

İşletmelerde mesleki eğitim ile mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında staj gören öğrencilerin prime esas kazançları prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde ellisi (günlük brüt asgari ücret tutarının yarısı) üzerinden hesaplanır.

Belirtilen öğrenciler hakkında sosyal güvenlik kurumuna ödenecek primler Milli Eğitim Bakanlığı ile mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının bağlı olduğu üniversitelerin bütçelerine konulan ödenekten karşılanır.

Son olarak belirtmek isteriz ki, kendi okul ve kurumlarının zorunluluğu veya bilgisi haricinde yukarıda bahsi geçen düzenlemelere bağlı olmaksızın sırf kendiliğinden her hangi bir işyerinde staj yapmak üzere çalışan öğrenciler 4857 sayılı İş Kanununa tabi işçi olarak nitelendirileceğinden 5510 sayılı Kanun bakımından da normal işçi gibi sigortalı yapılmalıdır.

Aksi halde bu kimseleri işe alan işyerleri hakkında sigortasız işçi çalıştırmaktan idari işlem tesis edilir.

7) Ücretlere İlişkin Vergi

            İşletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik eğitim alanında faaliyet gösteren ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarındaki stajyer öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden muaftır. Yani bu kimselere verilecek ücret her hangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın net olarak ödenir.

Ancak;

• 3308 sayılı Kanun kapsamında bulunmakla birlikte mesleki ve teknik eğitim alanında faaliyet göstermeyen eğitim kurumlarında zorunlu dahi olsa staj yapmak durumunda olan öğrencilere
• 3308 sayılı Kanun kapsamında bulunmayan eğitim kurumlarında zorunlu olarak staj yapmak durumunda olan öğrencilere
• Staj yapmak zorunluluğu bulunmamakla birlikte staj yapma isteği öğrencisi olduğu yükseköğretim kurumu tarafından kabul edilen öğrencilere,

İşletmelerce (işyerlerince) ücret ödenmesi halinde bu ücretler hakkında gelir ve damga vergisi kesintileri yapılacaktır.

8) Devlet Katkısı

Mesleki ve teknik eğitim desteklemek amacıyla 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa eklenen 12 sıra sayılı geçici maddede işletmelerde mesleki eğitim görenler ve stajyerlere ödenecek ücretlere ilişkin şu şekilde Devlet katkısı yapılacağı açıklanmıştır.

Mesleki eğitim merkezi programı dışındaki okul ve kurumlarda öğrenim gören öğrencilere ödenebilecek en az ücretin;

• 20’den az personel çalıştıran işletmeler için üçte ikisi, (2022 için 850,60-TL)
• 20 ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için üçte biri; (2022 için 425,30-TL)

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamından işletmelere Devlet katkısı olarak ödenir.

Staj yapacak işletme bulunamaması nedeniyle stajını okulda yapan ortaöğretim öğrencileri ile öğretim programı gereği staj yapmak zorunda olmayan yükseköğretim öğrencilerinin yaptıkları stajlar bu hüküm kapsamı dışındadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarına Devlet katkısı ödenmez.

Devlet katkısı olarak yapılacak ödemeler “3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa Göre İşletmelerde Mesleki Eğitim Gören Öğrencilerin Ücretlerinin Bir Kısmının İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanmasına İlişkin Usul ve Esaslar” çerçevesinde yürütülmektedir.

Buna göre işletmelerce sözleşme gereği ödenmesi gereken tutar ile Devlet katkısı tutarı birlikte olacak şekilde her ayın 10 uncu gününe kadar öğrencinin banka hesabına ödeme yapılır, ödemenin yapıldığına dair banka dekontu öğrencinin okuluna ibraz edilir ve aynı ayın 25 inci gününe kadar öğrencinin durumuna göre ilgili birim tarafından Devlet katkısı tutarı işletmeye aktarılır.

9) Önemli Diğer Hatırlatmalar

• İşletmelerde mesleki eğitim, staj ve tamamlayıcı eğitim gören öğrenciler, işyerlerinin şartlarına ve çalışma düzenine uymak zorundadırlar.
• İşletmelerde grev ve lokavt uygulaması, deprem, yangın ve sel gibi afetler olması halinde mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencileri eğitimlerini kendi mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında sürdürür.
• Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumu öğrencileri için mesleki eğitimin gündüz yapılması esastır.
• Ancak 4857 sayılı İş Kanununun 73 üncü maddesine göre sanayiye ait işlerin dışındaki diğer sektörlerde mesleki eğitim, sektörün ve program türünün özelliği ile iklim şartları ve yılın belli zamanlarında çalışan işletmeler dikkate alınarak il istihdam ve mesleki eğitim kurulunun kararıyla günde 8 saati ve saat 22:00’yi geçmemek üzere gece de yapılabilir.
• Ayrıca yoğunlaştırılmış eğitim programına göre işletmelerde mesleki eğitim haftalık azami çalışma saatini geçmemek şartıyla velinin veya reşit ise öğrencinin isteği doğrultusunda haftada 6 gün olarak da planlanabilir.
• Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumu öğrencileri günde sekiz saatten fazla, meslekleri dışındaki işlerle bağımsız olarak Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine aykırı işlerde çalıştırılamaz.
• Bu öğrenciler, personele sunulan ulaşım, yemek, il dışında mesleki eğitim, staj ve tamamlayıcı eğitim görenler için barınma gibi sosyal hizmetlerden yararlandırılırlar.
• Öğrenciler işletmelerin çalışma düzenine ve şartlarına uymak, işletmede yapılan işe uygun kıyafet giymek zorundadırlar.
• Öğrenciler sendikal etkinliklere katılamaz.